Hàng loạt chính sách có lợi được hé lộ
Đầu tiên đó là Bộ Tài chính đệ trình lên Chính phủ, Quốc hội thông qua việc giảm, tiến tới cắt bỏ thuế nhập khẩu đối với linh kiện nhập khẩu để lắp ráp xe hơi tại Việt Nam cho các doanh nghiệp đủ điều kiện.
Với thực tế, hiện các doanh nghiệp lắp ráp xe hơi đều phải chịu thuế nhập từ 35 đến trên 45% thậm chí đối với dòng xe cao cấp có thể trên 65% thì thuế suất thuế nhập khẩu tác động làm tăng chi phí sản xuất rất lớn, từ đó kéo theo giá xe lắp ráp trong nước đắt đỏ so với giá xe khu vực, thế giới.
Việc bỏ thuế nhập linh kiện với cam kết sản lượng tối thiểu, bỏ dần thuế tiêu thụ đặc biệt để doanh nghiệp tồn tại bền vững, lâu dài là điều cần thiết để Việt Nam có ngành sản xuất ô tô
Việc cắt bỏ thuế nhập khẩu linh kiện đi liền với cam kết của doanh nghiệp sản xuất đủ sản lượng tối thiểu đối với từng mẫu xe đơn lẻ và sản lượng chung của doanh nghiệp là cơ hội để nguồn cung xe lớn hơn, giảm giá trên thị trường.
Tuy nhiên, ngoài thuế nhập khẩu đang tác động lớn đến giá xe và chi phí sản xuất của doanh nghiệp, thuế tiêu thụ đặc biệt đối với linh kiện xe hơi và xe nguyên chiếc cũng ảnh hưởng lớn đến giá thành xe hơi.
Hiện tại, thuế tiêu thụ đặc biệt đối với xe dung tích xylanh dưới 1.5L sẽ chịu mức thuế 35%, dung tích từ 1.5L đến 2.0L là 40% và từ 2.0L đến 3.0L là 50%, từ 3.0L trở đi chịu mức thuế rất cao từ 60% đến 150% giá trị xe.
Về cơ bản, thuế tiêu thụ đặc biệt nhằm giúp điều chỉnh hành vi tiêu dùng, giảm tiêu dùng vào đồ đắt tiền, xa xỉ phẩm. Tuy nhiên, đối với các xe có dung tích xy-lanh thấp, xe phổ thông không có quá nhiều trang bị đắt tiền, lại phù hợp với loại hình giao thông hiện đại, việc bỏ thuế tiêu thụ đặc biệt là việc nên làm.
Theo các chuyên gia, việc bỏ thuế tiêu thụ đặc biệt đối với xe dung tích xy-lanh nhỏ hoặc linh kiện xe hơi có thể khiến ngân sách Nhà nước thất thu số thuế lớn. Tuy nhiên, bù lại các doanh nghiệp sẽ bổ sung thuế thu nhập doanh nghiệp lớn và dài hạn hơn rất nhiều nếu hoạt động sản xuất đi vào ổn định, có thị trường. Nhà nước cũng tăng thêm nguồn thu khi xe hơi bán ra nhiều hơn nhờ vào các loại phí nội địa như phí trước bạ, phí đăng ký xe…
Sửa đổi Nghị định 116 theo hướng mở đối với xe nhập
Nghị định 116 của Chính phủ về điều kiện sản xuất, nhập khẩu và kinh doanh xe hơi đưa ra hàng loạt các điều kiện khá ngặt nghèo đối với xe nhập khẩu và doanh nghiệp sản xuất lắp ráp xe trong nước như: giấy chứng nhận kiểu loại, kiểm tra khí thải, an toàn kỹ thuật theo từng lô xe nhập chứ không đăng kiểm theo kiểu loại như trước kia, doanh nghiệp sản xuất, lắp ráp xe hơi phải có đường thử đúng quy định; kinh doanh xe nhập khẩu phải có hệ thống dịch vụ bảo dưỡng…
Bộ Công Thương đang kiến nghị sửa đổi một số điều của Nghị định 116, tháo gỡ một phần đối với xe nhập
Mới đây, Bộ Công Thương đưa ra hướng sửa đổi theo hướng kiểm tra khí thải, tiêu chuẩn kỹ thuật theo kiểu loại nếu các thông số xe nhập theo lô tương tự nhau. Điều này được cho sẽ giảm bớt khó khăn trong quá trình nhập khẩu xe hơi tại Việt Nam.
Tuy nhiên, vướng mắc lớn nhất được doanh nghiệp phản ánh chính là giấy chứng nhận kiểu loại. Mẫu giấy này được cho là chỉ các doanh nghiệp độc quyền của hãng sản xuất mới có được. Điều này khiến các nhà nhập khẩu tư nhân khác không thể có được, đồng nghĩa với việc không thể nhập vào Việt Nam.
Tuy nhiên, với bước đầu tháo gỡ vướng mắc đối với xe nhập, doanh nghiệp, người tiêu dùng đang mong chờ những giải pháp tiếp theo để tháo gỡ khó khăn đối với thị trường xe hơi trong nước.
Việt Nam mở cửa đối với xe EU
Mới đây, Bộ Tài chính thông tin Việt Nam sẽ mở cửa đối với thị trường xe hơi EU khi Quốc hội Việt Nam và Nghị viện châu Âu phê chuẩn Hiệp định thương mại tự do Việt Nam - EU (EVFTA). Trường hợp nửa đầu năm 2020 hai bên ký phê chuẩn, lộ trình giảm thuế nhập xe hơi từ EU sẽ được thực hiện ngay.
Theo Bộ Tài chính, trong vòng 9 năm đối với xe nhập khẩu từ EU có dung tích xy-lanh trên 3.0L sẽ được giảm thuế theo lộ trình dần dần. Hết 9 năm, thuế nhập xe hơi từ EU về Việt Nam sẽ bằng 0% như các xe nhập khẩu từ Thái Lan, Indonesia về Việt Nam hiện nay.
Việt Nam mở cửa xe nhập EU, cơ hội cho người dân tiếp cận xe tiêu chuẩn châu Âu với giá phải chăng
Đối với các dòng xe dưới 2.0L, lộ trình cắt giảm thuế sẽ diễn ra trong 10 năm, sau 10 năm Việt Nam chính thức bỏ thuế đối với xe nhập EU có dung tích thấp.
Như vậy, nếu Việt Nam và EU chính thức thực hiện các cam kết cắt giảm thuế quan, chắc chắn thuế nhập xe hơi từ EU hiện là 70 - 75% sẽ được cắt giảm mạnh và cơ hội lớn cho các dòng xe EU vào Việt Nam, điều này đồng nghĩa với thị trường có sự cạnh tranh và người tiêu dùng có thêm lựa chọn.
Tuy nhiên, chặng đường cho tự do hoá và cạnh tranh của thị trường xe Việt Nam sẽ còn có nhiều chông gai, khó khăn cần phải vượt qua. Tuy nhiên, nếu Việt Nam thực hiện nghiêm túc các cam kết và chủ động có chính sách hỗ trợ (được phép) các doanh nghiệp ô tô sẽ lớn mạnh và người tiêu dùng Việt sẽ được hưởng lợi giá xe rẻ hơn.
Còn nếu vẫn thực hiện các chính sách bảo trợ và bản thân doanh nghiệp không quyết tâm Việt hoá xe hơi, người Việt có thể vẫn phải mơ xe giá rẻ trong tương lai xa.
Nguyễn Tuyền