Như tin đã đưa, trong ngày 29/11/2018, Cơ quan cảnh sát điều tra - Bộ Công an đã ra Quyết định khởi tố vụ án “Vi phạm quy định về hoạt động ngân hàng, hoạt động khác liên quan đến hoạt động ngân hàng” và khởi tố bị can đối với ông Trần Bắc Hà - nguyên Chủ tịch HĐQT Ngân hàng BIDV, ông Trần Lục Lang – nguyên Phó Tổng Giám đốc BIDV.
Bên cạnh đó, hai nhân vật khác cũng bị khởi tố là ông Kiều Đình Hòa – nguyên Giám đốc BIDV Hà Tĩnh và bà Lê Thị Vân Anh - nguyên Trưởng phòng khách hàng doanh nghiệp BIDV Hà Tĩnh.
Ông Trần Bắc Hà - cựu Chủ tịch BIDV
Ngay sau thông tin nói trên được công bố, BIDV lập tức thông báo rằng các vấn đề liên quan đến vi phạm của các cá nhân nêu trên xảy ra trước đây đã được BIDV chủ động báo cáo cơ quan chức năng xử lý, hỗ trợ làm việc với doanh nghiệp để thu hồi nợ cho ngân hàng. BIDV sẽ tiếp tục phối hợp các cơ quan chức năng xử lý vụ việc theo quy định của pháp luật.
Trên địa bàn Hà Tĩnh có một dự án mặc dù không xuất hiện trong các báo cáo tài chính hay báo cáo thường niên của các công ty, tổ chức nào nhưng lại có quy mô rất lớn, có thể coi là “siêu dự án” với bên rót vốn chính là BIDV: dự án chăn nuôi bò giống và bò thịt của Công ty CP Chăn nuôi Bình Hà.
Dự án này được triển khai vào tháng 4/2015 và dự kiến đi vào kinh doanh từ năm 2017. Với quy mô dự án lên tới 254.200 con bò/năm, triển khai trên diện tích 2.163,5 ha ở hai huyện Cẩm Xuyên và Kỳ Anh, dự án được kỳ vọng sẽ tạo động lực thúc đẩy kinh tế Hà Tĩnh, tạo việc làm cho khoảng 3.000-4.000 lao động.
Đây cũng là dự án đầu tư tín dụng được đánh giá là lớn nhất mà chi nhánh Hà Tĩnh của BIDV từng thực hiện, dù lãnh đạo đơn vị này từng thừa nhận, lĩnh vực đầu tư nông nghiệp chưa phải là thế mạnh đối với BIDV Hà Tĩnh.
Nguy cơ mất trắng hàng trăm tỷ đồng
Báo Hà Tĩnh, đơn vị đưa tin về lễ ký hợp đồng tín dụng 2.000 tỷ đồng giữa BIDV Hà Tĩnh và Công ty CP Chăn nuôi Bình Hà ngày 14/7/2015 cho hay, trong tổng mức đầu tư trên 5.000 tỷ đồng của dự án thì vốn đầu tư cố định là 2.849 tỷ đồng để thực hiện các chi phí liên quan đến đất, xây dựng, máy móc thiết bị, nhập bò.
Vốn doanh nghiệp vay BIDV để thực hiện các hạng mục này là 2.190,27 tỷ đồng (tương ứng 76% tổng mức đầu tư) do BIDV Hà Tĩnh làm đầu mối cho vay, trong đó BIDV Hà Tĩnh sẽ đầu tư 1.200 tỷ đồng, các chi nhánh trong hệ thống cho vay số tiền còn lại.
Dự án đầu tư tín dụng này có thời hạn vay 10 năm, trong đó 2 năm đầu ân hạn, doanh nghiệp sẽ phải trả nợ trong 8 năm sau đó. Lãi suất cho vay áp dụng theo cho vay thương mại trên thị trường, 3 tháng điều chỉnh một lần.
Ông Kiều Đình Hoà trong buổi lễ ký kết hợp đồng tín dụng với Công ty CP Chăn nuôi Bình Hà năm 2015 (ảnh: Báo Hà Tĩnh)
Tại buổi lễ này, ông Kiều Đình Hòa với cương vị Giám đốc BIDV Hà Tĩnh cho biết, ngoài hợp đồng tín dụng cho vay trung dài hạn vừa được ký kết, BIDV sẽ tiếp tục làm đầu mối đầu tư vốn lưu động cho dự án với tổng số tiền trên 1.000 tỷ đồng.
Tuy nhiên, sau 3 năm triển khai, dự án không hiệu quả, đứng trước nguy cơ thất bại hoàn toàn, để lại nhiều hệ lụy. Từ quy mô 254.200 con bò, nay dự án này chỉ còn chưa đầy 1.000 con, tương đương với số bò mà người dân nuôi rải ra. Bên cạnh đó dự án còn gây ô nhiễm môi trường, ảnh hưởng đến cuộc sống người dân.
Chăn nuôi thua lỗ, mới đây, công ty này lại chuyển từ trồng cỏ sang trồng chuối với diện tích 190 ha, song giới chuyên môn nhận định, để thu hồi lại vốn và có lãi là “câu chuyện hoang đường”. Hơn nữa, phương án chuyển đổi này chưa được các cơ quan nhà nước chấp thuận do nằm ngoài danh mục đầu tư ban đầu.
Đến trung tuần tháng 6/2018, dự án này lại gặp tin dữ khi nguyên Tổng giám đốc Công ty CP Chăn nuôi Bình Hà – ông Đinh Văn Dũng bị Công an tỉnh Hà Tĩnh khởi tố bị can, bắt tạm giam về tội lạm dụng chức vụ quyền hạn để cùng với 1 cá nhân khác chiếm đoạt 110 tỷ đồng tại dự án chăn nuôi Bình Hà.
Báo Lao động ngày 13/6/2018 cho biết, BIDV đã giải ngân 810 tỷ đồng cho dự án này. Trong đó vốn dài hạn đạt 492 tỷ đồng để thực hiện xây dựng dự án, cho vay ngắn hạn 318 tỷ đồng để thực hiện nhập khẩu bò, thuốc thú y, thức ăn... Trong trường hợp dự án đổ bể, việc thanh toán nợ cho ngân hàng là bài toán không hề đơn giản.
Có liên quan tới bầu Đức?
Trên nhiều phương tiện thông tin báo chí, dự án chăn bò giống và bò thịt của Công ty CP chăn nuôi Bình Hà được cho biết là đơn vị thuộc tập đoàn Hoàng Anh Gia Lai (HAG) liên danh với Công ty CP An Phú Bình Định.
Tuy nhiên, trong văn số 49/CV-HAGL được Tổng giám đốc Hoàng Anh Gia Lai Võ Trường Sơn ký ngày 15/4/2016 gửi các cơ quan truyền thông, ông Sơn khẳng định đã tiến hành kiểm tra, rà soát lại hoạt động của các công ty con, công ty trực thuộc và bác bỏ điều này.
“Tập đoàn HAGL không phải là cổ đông góp vốn và không có liên quan gì đến hoạt động sản xuất kinh doanh của Công ty CP Chăn nuôi Bình Hà. Công ty HAGL chỉ tham gia hỗ trợ kỹ thuật giai đoạn ban đầu cho doanh nghiệp này” – lãnh đạo HAGL nhấn mạnh.
Trên thị trường chứng khoán, trong phiên giao dịch ngày 29/11, cả 3 mã cổ phiếu HAG của Hoàng Anh Gia Lai, HNG của HAGL Agrico và BID của BIDV đều giảm giá. Trong đó, HAG mất 2,3% còn 5.050 đồng/cổ phiếu, HNG mất 0,6% còn 16.600 đồng/cổ phiếu và BID mất 1% còn 31.250 đồng/cổ phiếu. Tuy vậy, thanh khoản tại các mã này vẫn đạt cao.
Ông Trần Bắc Hà đã nghỉ hưu từ 1/9/2016. Đến cuối tháng 9/2016, tỷ lệ nợ xấu tại BIDV là với tổng nợ xấu ở mức 2,03% tổng dư nợ (tăng từ mức 1,68% thời điểm cuối năm 2015). Đáng chú ý là với tổng nợ xấu tại thời điểm 30/9/2016 lên tới 13.682,5 tỷ đồng thì BIDV có tới 7.392,2 tỷ đồng là nợ có khả năng mất vốn.
Mai Chi (tổng hợp)