Tiến độ cổ phần hoá của DNNN vẫn còn chậm so với mục tiêu đề ra.
Trao đổi với báo chí, ông Đặng Quyết Tiến, Cục trưởng Cục Tài chính doanh nghiệp, Bộ Tài chính nhận định, phần lớn các doanh nghiệp sau khi cổ phần hóa một thời gian đều có kết quả hoạt động tốt hơn trên nhiều mặt về doanh thu, lợi nhuận, quyền lợi cho người lao động…
Tuy nhiên, đại diện Bộ Tài chính cho rằng, nếu cổ phần hóa không thay đổi về chất, tức là vẫn duy trì bộ máy cũ, cách quản lý cũ, không đổi mới về quản trị, không công khai minh bạch thì doanh nghiệp có kết quả không khá hơn DNNN mà có doanh nghiệp còn đi xuống.
"Vấn đề cổ phần hóa phải làm quyết liệt, triệt để thay đổi toàn bộ về lượng và chất, thực sự là “bình mới, rượu mới” thì mới đem lại sự hiệu quả. Quá trình đó phải có sự giám sát, kiểm tra, công khai minh bạch, trước trong sau cổ phần hóa. Đặc biệt, sau cổ phần hóa cần kiên quyết hoạt động theo cơ chế thị trường thì mới đem lại giá trị gia tăng lớn", ông nói.
Lý giải nguyên nhân tiến độ cổ phần hóa hiện nay vẫn chậm so với kế hoạch đề ra, ông Tiến cho rằng, vấn đề đầu tiên có thể kể tới là thể chế, vừa qua thể chế đã cơ bản tháo gỡ các vướng mắc, khó khăn chưa rõ ràng trong cơ chế, chính sách hay những lỗ hổng mà người dân quan tâm về đất đai, định giá đã được đặt theo quy trình minh bạch, chặt chẽ, công khai hơn.
Bên cạnh đó, đại diện Bộ Tài chính chỉ ra rằng, tổ chức thực hiện và quyết tâm thay đổi nhận thức của người đứng đầu doanh nghiệp vẫn có một số việc chưa làm được.
"Thứ nhất là tính kỷ luật chấp hành chỉ đạo của cấp trên, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ chưa được thực hiện nghiêm. Thứ hai là còn sự nhận thức e ngại trong việc thực hiện thực chất đổi mới khi cổ phần hóa “bình mới, rượu mới”, tâm lý sợ mất vị trí, vai trò sau cổ phần hoá, tư tưởng yên vị vẫn còn đã và đang kìm hãm tiến độ đổi mới", ông nói.
Bên cạnh đó, ông cũng cho rằng vẫn còn tư tưởng né tránh trách nhiệm, sợ va chạm nên chưa làm quyết liệt, mạnh mẽ khi thực hiện quy trình mới chặt chẽ, công khai minh bạch, rõ ràng hơn và phải có nhiều bước đi hơn gắn với trách nhiệm cá nhân người đứng đầu doanh nghiệp, cơ quan.
Để thúc đẩy tiến độ cổ phần hóa cuối năm 2018, ông Tiến cho biết, cần rà soát lại các danh mục cổ phần hóa, thoái vốn nếu đơn vị nào làm chậm phải có nhắc nhở, kiểm điểm. Trường hợp danh mục thoái vốn cơ quan, doanh nghiệp đã đăng ký năm 2017, 2018 không làm được thì cần mạnh dạn chuyển giao về Tổng Công ty Đầu tư và Kinh doanh vốn nhà nước (SCIC) - doanh nghiệp thoái vốn chuyên nghiệp.
Đồng thời, cần yêu cầu các cơ quan, doanh nghiệp công bố công khai rõ ràng lộ trình thực hiện, theo tiến độ quý, 6 tháng, ghi rõ tên người chịu trách nhiệm. Ví dụ như Chủ tịch Ủy ban Nhân dân tỉnh chịu trách nhiệm cổ phần hóa doanh nghiệp A, B cần ghi rõ luôn trong lộ trình năm 2018, 2019, 2020. Việc kê rõ sẽ làm rõ tiến độ, đầu mối xử lý vướng mắc cũng rõ trách nhiệm người đứng đầu.
"Một trong những giải pháp quan trọng khác là tập trung mạnh hơn ở khâu tổ chức thực hiện gắn với các chế tài, trách nhiệm đối với người đứng đầu doanh nghiệp, cơ quan đại diện chủ sở hữu; đồng thời đẩy mạnh việc công khai, minh bạch về lộ trình, tiến độ, kết quả và trách nhiệm người thực hiện", ông Tiến nói thêm.
Phương Dung