Đó là một trong những sáng kiến lập pháp lần đầu tiên được Quốc hội đưa ra trong hoàn cảnh đặc biệt cấp bách, được ghi nhận tại kỳ họp thứ nhất, Quốc hội khóa XV đang diễn ra.
Đầu tiên là việc Quốc hội hai lần quyết định điều chỉnh thời gian kỳ họp, bổ sung nội dung và các giải pháp tăng cường phòng, chống dịch Covid-19 vào chương trình kỳ họp đã thể hiện sự điều hành linh hoạt, quyết đoán và là sáng kiến lập pháp của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, sự đoàn kết, thống nhất của Quốc hội giúp Chính phủ, các địa phương an tâm thực hiện phòng, chống dịch bệnh.
Ngày 24/7, Ủy ban Thường vụ Quốc hội họp nhanh với 5 Bộ trưởng là: Y tế, Tư pháp, Kế hoạch và Đầu tư, Tài chính, Thông tin và Truyền thông. Sau khi nghe tờ trình của Chính phủ về Luật Phòng, chống bệnh truyền nhiễm và các ý kiến thảo luận tích cực, trách nhiệm của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ đã quyết định đề nghị Chính phủ nhanh chóng chỉnh sửa lại tờ trình theo hướng tăng cường nhiều quyền hành hơn cho Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ.
Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ (Ảnh: TTXVN).
Theo quyết định của Chủ tịch Quốc hội, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ sẽ không chỉ được chủ động áp dụng các biện pháp quy định như tờ trình ban đầu, mà còn được linh hoạt áp dụng các biện pháp quy định trong cả Luật Phòng, chống bệnh truyền nhiễm, Pháp lệnh tình trạng khẩn cấp, các luật khác có liên quan và các biện pháp cần thiết khác theo quy định của pháp luật hiện hành như trong trường hợp đã ban bố tình trạng khẩn cấp về dịch.
Chính phủ được áp dụng các biện pháp, ban hành các quy định cần thiết chưa được luật quy định, để xử lý kịp thời các vấn đề phát sinh, đáp ứng yêu cầu cấp bách của công tác phòng, chống dịch Covid-19; trong đó có việc áp dụng cơ chế đặc biệt, đặc thù, đặc cách trong cấp phép, mua sắm, sản xuất thuốc, trang thiết bị y tế, hóa chất và đầu tư cơ sở vật chất.
Người đứng đầu Quốc hội đã đồng ý ưu tiên ngân sách cho Chính phủ, huy động mọi nguồn lực cho công tác phòng, chống dịch Covid-19; quyết định chuyển nguồn kinh phí trong dự toán đã được duyệt cho phòng, chống dịch; thay đổi, điều chuyển nguồn kinh phí trong ngân sách nhưng chưa có trong dự toán cho công tác phòng, chống dịch.
Chính phủ được tạm ứng ngân sách trong trường hợp vượt dự toán đã phê duyệt; được mua sắm với số lượng cao hơn nhu cầu thực tế để dự phòng trường hợp dịch bệnh có diễn biến phức tạp, phát sinh. Trung ương hỗ trợ địa phương trong trường hợp cần thiết, đồng ý chuyển 1.237 tỷ đồng cho Bộ Y tế để phòng, chống dịch Covid-19.
Trong ngày 25/7, thảo luận tại hội trường Quốc hội, nhiều đại biểu đã bày tỏ đồng tình với việc Quốc hội sẽ trao quyền nhiều hơn cho Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ quyết định các vấn đề cấp bách liên quan tới công tác phòng, chống dịch Covid-19. Các quyết nghị này sẽ được thống nhất thể hiện tại Nghị quyết của kỳ họp thứ nhất Quốc hội khóa XV và là cơ sở quan trọng để Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ quyết định những vấn đề mà luật chưa quy định hoặc cần phải có các quyết định phù hợp với thực tiễn nhưng khác quy định trong các luật.
Đây là kỳ họp Quốc hội đặc biệt nhất từ trước tới nay, cơ quan lập pháp đã có những quyết định kiến tạo, mở đường cho Chính phủ thêm nhiều quyền thực hiện điều hành đất nước trong bối cảnh cấp bách vì dịch Covid-19 (Ảnh: Quochoi.vn).
Đại biểu Đặng Bích Ngọc (đoàn Hòa Bình) cho rằng khoảng 20 địa phương đang thực hiện cách ly xã hội theo Chỉ thị 16 và còn nhiều địa phương khác đang có nhiều nguy cơ bùng phát, đồng thời một số bộ, ngành chủ chốt đang dành hết tâm lực và trí lực để ngăn chặn và chống dịch nên Quốc hội quyết định kết thúc sớm thêm 3 ngày làm việc là rất tốt. Các giải pháp chống dịch quan trọng được nêu trong Nghị quyết của kỳ họp Quốc hội thể hiện sự đồng tâm, đoàn kết, cùng Chính phủ và nhân dân chống dịch.
Nêu ý kiến về những quyết định nói trên, đại biểu Lê Thanh Vân (đoàn Cà Mau) đánh giá: Việc rút ngắn kỳ họp và bổ sung nội dung phòng, chống dịch Covid-19 là sáng kiến lập pháp của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, bởi báo cáo ban đầu của Chính phủ không đưa dự thảo Nghị quyết có nội dung về chống dịch, nhưng Thường vụ Quốc hội đã trao đổi với Chính phủ và Chính phủ đã xử lý rất nhanh, có Tờ trình ngay lập tức trình Quốc hội bổ sung nội dung này.
Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã trao cho Chính phủ những quyền năng động hơn trong phòng, chống dịch.
Châu Như Quỳnh