Một năm thành công đối với các thương vụ phát hành cổ phiếu lần đầu ra công chúng, hay còn gọi là IPO, trên thị trường chứng khoán Ấn Độ đã giúp quốc gia này “sản sinh” ra nhiều tỷ phú USD mới.
Chiranjeev Singh Saluja, Giám đốc điều hành Premier Energies là một ví dụ điển hình.
“Cha của tôi từng là nhà cung cấp bơm hơi bằng tay tại khu vực nông thôn”, vị doanh nhân 51 tuổi chia sẻ trong một cuộc phỏng vấn. “Ông ấy nhận ra rằng khả năng tiếp cận điện lưới tại các khu vực này còn nhiều hạn chế. Vì thế, ông đã sáng lập nên Premier Solar, công ty chuyên kinh doanh thiết bị điện mặt trời, vào năm 1995”, Saluja cho biết.
Ba thập kỷ sau, công ty đã được đổi tên thành Premier Energies và hiện là nhà sản xuất lớn thứ hai Ấn Độ các sản phẩm mô-đun tích hợp tấm pin năng lượng mặt trời, chỉ đứng sau Adani Group. Kỳ vọng vào khoản đầu tư lớn của chính phủ Ấn Độ trong việc phát triển điện mặt trời đã giúp đẩy giá cổ phiếu của Premier Energies lên cao gấp gần 3 lần kể từ khi “chào sàn” vào tháng 9/2024, đưa vốn hóa công ty lên gần 7 tỷ USD.
Saluja chỉ là 1 trong tổng số 4 doanh nhân đang kinh doanh trong lĩnh vực năng lượng tái tạo chứng kiến khối tài sản của mình tăng mạnh sau khi doanh nghiệp của họ được niêm yết trên sàn chứng khoán trong năm 2024.
Những người khác bao gồm Hitech C Doshi - Chủ tịch Waaree Energies, công ty cũng sản xuất mô-đun điện mặt trời; Bhavish Aggarwal - nhà sáng lập công ty xe điện Ola Electric Mobility và Manoj K Upadhyaya - nhà sáng lập công ty sản xuất điện mặt trời Acme Solar Holdings.
Triển vọng của những doanh nghiệp trên tương đối “sáng” khi Ấn Độ đặt tham vọng bổ sung 100 GW điện mặt trời trong vòng 4 năm tới.
Ngoài lĩnh vực năng lượng mới, Ấn Độ còn ghi nhận thêm 3 tỷ phú USD khác trong các lĩnh vực dược phẩm, công nghiệp và đồ uống. Họ là Satish R Mehta - nhà sáng lập Emcure Pharmaceuticals; Parakramsinh Jadeja - Chủ tịch Jyoti CNC Automation và Kishore Chhabria - nhà sáng lập doanh nghiệp sản xuất rượu ngoại hàng đầu Ấn Độ Allied Blenders & Distillers.
Năm 2024, các doanh nghiệp thu về lượng vốn cao kỷ lục 1.660 tỷ rupee (tương ứng 19,82 tỷ USD) thông qua các thương vụ IPO. Con số này cao hơn nhiều so với chỉ 650 tỷ rupee của năm 2023.
Diễn biến khởi sắc được dự báo nối dài sang năm mới 2025 khi có khoảng 85 doanh nghiệp đang nung nấu ý định IPO nhằm thu về 1.530 tỷ rupee (tương ứng với 18 tỷ USD).
Tuy nhiên, con đường phía trước không hoàn toàn thuận lợi. Những khó khăn có thể nhen nhóm từ tốc độ tăng trưởng chậm lại của nền kinh tế, tỷ suất lợi nhuận thấp hơn của các doanh nghiệp, sự biến động lớn của đồng rupee, chi tiêu tiêu dùng yếu và đặc biệt những bất ổn liên quan tới chính sách thuế quan của tân Tổng thống Mỹ Donald Trump.
“Xu hướng bùng nổ IPO sẽ tiếp diễn trong nửa đầu năm 2025 nhưng có thể chững lại trong phần còn lại. Các doanh nghiệp khởi nghiệp và công nghệ sẽ gặp nhiều khó khăn hơn trong quá trình niêm yết trước những giai đoạn thiếu hụt thanh khoản xảy ra trong 6 tháng cuối năm”, Kunal Rambhia, Nhà quản lý quỹ kiêm chiến lược giao dịch tại The Streets, chia sẻ. Ông lo ngại về tình hình căng thẳng địa chính trị leo thang và hàng rào thuế quan cao hơn từ Mỹ.
Nhưng cũng có những ý kiến hoàn toàn trái ngược. “Thị trường IPO của Ấn Độ không còn phụ thuộc vào dòng vốn đầu tư nước ngoài khi mà nhà đầu tư cá nhân và tổ chức trong nước hoàn toàn có đủ nguồn lực tài chính”, Himanshu Kohli, Nhà sáng lập Client Associates, công ty hiện đang quản lý 6 tỷ USD tài sản, nhận định.
“Họ thậm chí còn rót tiền trước vào những doanh nghiệp chưa niêm yết hoặc chuẩn bị IPO để chờ đón cơ hội chốt lời trong năm 2025”, ông bổ sung.
Ba năm vừa qua, các doanh nghiệp nhỏ và vừa chiếm thế áp đảo trên thị trường IPO của Ấn Độ. 90% trong số đó chỉ thu về chưa tới 100 triệu USD trong lần đầu tiên “lên sàn”, theo dữ liệu của Bloomberg. Với việc năm 2025 có thể chứng kiến sự góp mặt của nhiều tên tuổi lớn, nhiều doanh nghiệp chắc chắn không muốn bỏ lỡ giai đoạn bùng nổ IPO này.
“Các nhà sáng lập không khó để nhận ra sự thật rằng việc sở hữu 75% cổ phần một doanh nghiệp 100 triệu USD trên sàn là phương án tốt hơn rất nhiều so với việc sở hữu 100% cổ phần một doanh nghiệp được định giá 10 triệu USD”, Vishnu Agarwal, Giám đốc điều hành Stock Knocks, công ty nghiên cứu đầu tư có trụ sở tại Kolkata, chia sẻ.
“Sẽ có một ‘cơn sóng thần’ các thương vụ đổ bộ thị trường chứng khoán Ấn Độ trong năm tới khi các chủ doanh nghiệp thèm khát khai thác tối đa tiềm năng tăng trưởng doanh nghiệp của mình”, ông bổ sung.
