TS Nguyễn Thanh Bình, Học viện Chính sách và Phát triển
Thuế tiêu thụ đặc biệt phải đánh vào hàng hóa xa xỉ, không khuyến khích tiêu dùng, những hàng tiêu tốn ngoại tệ nhập khẩu hoặc ảnh hưởng xấu tới môi trường.
Ta đặt câu hỏi điện thoại di động là hàng thiết yếu hay xa xỉ, có ảnh hưởng tới môi trường, sức khỏe không? Theo tôi đây là hàng tiêu dùng bình thường, có ích cho cộng đồng và không thể đánh thuế tiêu thụ đặc biệt được.
Chỉ khi chứng minh được đây là mặt hàng xa xỉ, đắt đỏ, không được Nhà nước khuyến khích sử dụng thì mới có cơ sở đánh thuế tiêu thụ đặc biệt.
Với điện thoại di động, Nhà nước cung cấp tần số, sóng cho các thuê bao sử dụng mà lại đánh thuế tiêu thụ đặc là không hợp lý.
Thực tế, ông chưa thấy trên thế giới có nước nào có thông lệ đánh thuế tiêu thụ đặc biệt với mặt hàng điện thoại di động.
Đề xuất trên vừa trái với thông lệ, lại trái với phân tích về đặc tính của hàng chịu thuế tiêu thụ đặc biệt và lý do là để điều tiết thu nhập một số người từ có thu nhập từ khá trở lên là sai.
Điều tiết thu nhập thì ta phải dùng thuế thu nhập cá nhân. Thuế tiêu thụ đặc biệt được lập ra để hạn chế tiêu dùng một mặt hàng nào đó gây ảnh hưởng xấu tới môi trường sống hay sự phát triển kinh tế xã hội. Theo tôi, động cơ ở đây là tăng ngân sách, tận thu. Với đề xuất này thì tôi lại không đồng ý với cách đánh thuế tràn lan.
Đồng quan điểm, chuyên gia kinh tế Ngô Trí Long cho rằng, hiện điều kiện thu nhập bình quân đầu người còn thấp, chỉ ở mức hơn 2.500 USD/năm. Do đó, muốn kích thích sản xuất, tiêu dùng phải khoan sức dân, muốn có nguồn thu cần nuôi dưỡng nguồn thu thay vì vắt kiện và tận thu.
"Đề xuất của TPHCM theo quan điểm của tôi là quá cực đoan. Thuế nợ đọng còn nhiều chưa xử lý mà mở rộng đối tượng đánh thuế là không nên. Ngân sách có thu và chi nên cần xem xét cải cách cả khoản chi", ông Long nói.
Ông Long cho rằng, trong thời đại Cách mạng Công nghiệp 4.0 thì việc sử dụng một chiếc điện thoại thông minh là rất bình thường.
"Thuế tiêu thụ đặc biệt là mặt hàng nhà nước không khuyến khích, các mặt hàng xa xỉ, không thiết yếu... TPHCM đề xuất như vậy là không chấp nhận được", ông Long nhấn mạnh.