Fica

Qua ngân hàng hay không qua ngân hàng?

Nguyễn Minh Đức
Nguyễn Minh Đức

Thanh toán bằng điện thoại di động đang là xu thế không thể đảo ngược của thế giới.

Nguyễn Minh Đức, Ban Pháp chế VCCI

Thị trường thanh toán qua di động của Việt Nam được đánh giá là vô cùng tiềm năng bởi 3 lý do chính. Một là Việt Nam đang dùng quá nhiều tiền mặt, và nhu cầu bỏ tiền mặt đang rất lớn. Hai là mức độ phổ cập thẻ thanh toán của chúng ta còn thấp. Ba là mức độ phổ biến điện thoại di động ở Việt Nam rất cao.

Nhưng tiến trình chuyển đổi số trong lĩnh vực thanh toán ở Việt Nam vẫn diễn ra rất chậm. Nguyên nhân nằm ở một quy định rất khó nhằn: mọi tài khoản thanh toán số đều phải liên kết với một tài khoản ngân hàng. Việc nạp tiền, rút tiền và xác thực khách hàng cũng phải qua ngân hàng. Mà ai cũng biết, thủ tục mở tài khoản, nạp và rút tiền ở các ngân hàng thì rất nhiêu khê.

Cũng không thể trách các ngân hàng. Hệ thống của họ buộc phải đáp ứng cho mọi mức giao dịch, dù 1 đồng hay 1 tỷ đồng thì cũng đều phải tuân theo một quy trình. Quy trình đó phức tạp cũng là điều dễ hiểu. Nhưng rõ ràng hàng ngày chúng ta có những giao dịch nhỏ mà các yêu cầu của ngân hàng là hoàn toàn không cần thiết. Đó chính là chỗ cho thanh toán di động.

Đầu năm 2019, Chính phủ đã yêu cầu NHNN bãi bỏ quy định "phải qua ngân hàng", tức là cho phép nạp tiền vào ví điện tử mà không cần qua tài khoản ngân hàng và cho phép các tài khoản điện thoại di động được sử dụng để thanh toán giao dịch giá trị nhỏ. Nhưng đã 10 tháng trôi qua mà mọi chuyện vẫn ách tắc.

Việt Nam chậm chân trong quá trình chuyển đổi số có lẽ phần lớn nguyên nhân nằm ở việc chậm sửa đổi thể chế để gỡ bỏ rào cản cho doanh nghiệp. Chứ các doanh nghiệp thì sẵn sàng lắm rồi.