Hình minh hoạ |
Ủy ban Giám sát tài chính Quốc gia đã đưa ra đề xuất như trên tại báo cáo tình hình tài khóa - ngân sách Việt Nam tháng 9/2018 vừa được công bố.
Báo cáo này nhận định, bội chi NSNN ở mức thấp nhất trong 3 năm gần đây do tiến độ thu NSNN đạt khá so với chi NSNN. Lũy kế đến 30/9/2018, thu NSNN ước đạt 962,5 nghìn tỷ đồng, bằng 73% dự toán, tăng 13,7% so cùng kỳ trong khi chi NSNN ước đạt 989,275 nghìn tỷ đồng, bằng 64,9% dự toán, tăng 9,8% so cùng kỳ.
Tuy nhiên, việc cân đối NSNN vẫn cần lưu ý nhiều vấn đề. Thứ nhất theo Ủy ban Giám sát tài chính, cấu trúc thu NSNN chưa thực sự bền vững, cụ thể như Thu NSNN còn phụ thuộc ở những mức độ nhất định vào khoản thu không bền vững như thu từ dầu thô.
Trong ngắn hạn, thu từ dầu thô bị ảnh hưởng bởi giá dầu thế giới và sản lượng khai thác, do đó, sự biến động giá dầu thế giới đã ảnh hưởng trực tiếp tới thu từ dầu thô trong những năm qua6 , từ đó gây tác động không nhỏ lên thu NSNN.
Trong dài hạn, thu dầu thô cũng không bền vững do giới hạn về trữ lượng khai thác; Tăng thu nội địa chủ yếu đến từ các khoản thu có tính bền vững không cao như thu từ nhà, đất trong khi các khoản thu từ hoạt động sản xuất kinh doanh đạt thấp so dự toán.
Tính đến hết tháng 9/2018, các khoản thu về nhà, đất đạt 104,4% dự toán; Thu từ khu vực DNNN đạt 65,3% dự toán, thu từ khu vực doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài đạt 58,8% dự toán, thu từ khu vực kinh tế ngoài quốc doanh đạt 68,7% dự toán; Thu NSNN ở nhiều địa phương còn phụ thuộc vào việc bán tài sản công, trong đó đặc biệt là bán quyền sử dụng đất. Thứ hai, Giải ngân vốn đầu tư XDCB đạt mức dự toán thấp (50,2% dự toán).
Do đó, theo Ủy ban Giám sát tài chính Quốc gia cần đẩy mạnh thực hiện các biện pháp hỗ trợ doanh nghiệp thông qua nghiên cứu cắt giảm thuế suất thuế thu nhập DNVVN kết hợp mở rộng cơ sở thuế để từ đó tăng cường nguồn thu từ hoạt động sản xuất kinh doanh, giảm dần sự phụ thuộc vào các khoản thu kém bền vững.
Đồng thời đẩy mạnh công tác cổ phần hoá DNNN, thoái vốn nhà nước tại doanh nghiệp. Bên cạnh đó, quyết liệt thực hiện Nghị quyết số 70/NQ-CP ngày 3/8/2017 của Chính phủ về những nhiệm vụ, giải pháp chủ yếu đẩy nhanh tiến độ thực hiện và giải ngân kế hoạch vốn đầu tư công và Nghị quyết số 01/NQ-CP ngày 01 tháng 01 năm 2018 của Chính phủ về nhiệm vụ, giải pháp chủ yếu thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội và dự toán ngân sách nhà nước năm 2018 nhằm đảm bảo thực hiện nhiệm vụ NSNN.
Nguyễn Mạnh