Quốc hội có Nghị quyết số 171/2024 về thí điểm thực hiện dự án nhà ở thương mại thông qua thỏa thuận về nhận quyền sử dụng đất hoặc đang có quyền sử dụng đất.
Nghị quyết này cho phép thí điểm thực hiện phương thức tiếp cận đất đai thông qua thỏa thuận về nhận quyền sử dụng đất hoặc đang có quyền sử dụng đất để thực hiện dự án nhà ở thương mại, mà đất đó không phải là đất ở.
Hiệp hội Bất động sản TPHCM (HoREA) đánh giá nghị quyết đã tạo điều kiện để tăng thêm nguồn cung dự án nhà ở thương mại mới trong 3-8 năm tới do có "độ trễ" từ chính sách và dự án thường phải mất 3-5 năm để chuẩn bị đầu tư, triển khai thực hiện. Thời gian thực hiện thí điểm nghị quyết trong 5 năm.
HoREA cho rằng nghị quyết còn có mục tiêu quan trọng là thúc đẩy việc tái cấu trúc thị trường bất động sản, trọng tâm là dự án nhà ở thương mại để phát triển an toàn, lành mạnh, bền vững. Bởi, một số thành phố lớn đang có sự lệch pha về phân khúc, nhà ở cao cấp chiếm phần lớn, thiếu nhà ở giá vừa tiền, nhà ở xã hội. Từ đó, giá nhà ở thương mại vẫn neo cao, vượt quá khả năng tài chính của đa số người dân.
Để khắc phục tình trạng này, HoREA đề xuất thêm một số điều (hoặc khoản) vào dự thảo Nghị định quy định chi tiết một số điều và biện pháp thi hành Nghị quyết số 171/2024. Đó là UBND cấp tỉnh được ưu tiên chấp thuận dự án thí điểm đối với doanh nghiệp kinh doanh bất động sản đề xuất thực hiện dự án nhà ở thương mại trung cấp hoặc vừa túi tiền, phù hợp với tình hình thực tế của địa phương.
Ngoài ra, dự thảo Nghị định có quy định phạm vi khu đất, thửa đất thực hiện dự án nằm trong danh mục các khu đất dự kiến thực hiện dự án thí điểm do HĐND cấp tỉnh thông qua. Hiệp hội đề nghị dự thảo quy định 2 phương thức để HĐND cấp tỉnh thông qua danh mục các dự án thí điểm.
Thứ nhất, các khu đất, thửa đất dự kiến thực hiện dự án thí điểm được thực hiện tại khu vực đô thị hoặc khu vực được quy hoạch phát triển đô thị. Đồng thời được HĐND cấp tỉnh thông qua theo đề xuất của UBND cấp tỉnh (trên cơ sở tổng hợp, đề xuất của Sở Tài nguyên Môi trường, Sở Xây dựng).
Thứ hai, các khu đất, thửa đất dự kiến thực hiện dự án thí điểm được triển khai tại khu vực đô thị hoặc khu vực được quy hoạch phát triển đô thị do tổ chức kinh doanh bất động sản đề xuất.
Vị trí nằm ngoài các khu đất, thửa đất dự kiến thực hiện dự án thí điểm đã được HĐND cấp tỉnh thông qua, do Sở Tài nguyên Môi trường, Sở Xây dựng tổng hợp, đề xuất và được HĐND cấp tỉnh thông qua, cho phép bổ sung vào danh mục các dự án thí điểm.
Tổ chức kinh doanh bất động sản có thể đề xuất lên UBND cấp tỉnh (trên cơ sở tổng hợp, đề xuất của Sở Tài nguyên Môi trường, Sở Xây dựng) xem xét các khu đất, thửa đất này chưa nằm trong danh mục các dự án thí điểm.
HoREA cũng đề nghị bổ sung thời hạn nhà đầu tư phải hoàn thành thỏa thuận với người sử dụng đất" do Nghị quyết 171/2024 chưa quy định nội dung này. Hiệp hội đề xuất thời hạn tối đa không quá 24 tháng kể từ ngày được UBND cấp tỉnh chấp thuận thực hiện dự án thí điểm thông qua thỏa thuận về nhận quyền sử dụng đất.
Trường hợp nhà đầu tư không thỏa thuận được với người sử dụng đất thì áp dụng theo quy định tại Điều 61 Nghị định 102/2024. Cụ thể, khi hết hạn phải hoàn thành việc thỏa thuận mà nhà đầu tư chưa hoàn thành việc thỏa thuận thì được xem xét gia hạn thêm 1 lần không quá thời gian phải hoàn thành việc thỏa thuận trong văn bản chấp thuận nếu nhà đầu tư có nhu cầu.
