Trong cuộc họp báo sau lễ nhậm chức, Tổng thống Mỹ Donald Trump tiết lộ kế hoạch áp thuế nhập khẩu lên tới 25% đối với hai “hàng xóm” Mexico và Canada kể từ ngày 2/1 tới.
“Chúng tôi đang cân nhắc mức thuế quan 25% đối với Mexico và Canada vì họ đã để cho quá nhiều người vượt biên vào Mỹ”, ông Trump trả lời phóng viên tại phòng Bầu dục, Nhà Trắng tối 20/1. “Chúng tôi có thể làm điều đó vào ngày 1/2”, ông cho biết.
Kế hoạch áp thuế của ông Trump đối với hàng hóa từ Canada và Mexico làm dấy lên quan ngại một cuộc chiến tranh thương mại giữa các quốc gia vốn có quan hệ khăng khít sẽ nổ ra. Hai quốc gia nói trên và Mỹ là các bên cùng nhau ký kết hiệp định thương mại tự do Bắc Mỹ (hay còn gọi là Nafta) dưới nhiệm kỳ đầu tiên của ông Trump. Dòng chảy thương mại và dịch vụ giữa ba đất nước hàng năm lên tới 1.800 tỷ USD, theo số liệu tại năm 2022.
Trước đó, cả Canada và Mexico đều lên tiếng cho biết họ sẽ trả đũa nếu như ông Trump áp thuế lên hàng hóa nhập khẩu từ họ. Nếu đúng sự thật, cuộc chiến này đe dọa trực tiếp sự tồn vong của Hiệp định thương mại tự do giữa ba nước (USMCA) tại kỳ đánh giá năm 2026.
Theo nhóm chuyên gia phân tích tại quỹ đầu tư Bernstein, kế hoạch áp thuế lên tới 25% của Tổng thống Trump đối với các quốc gia láng giềng sẽ châm ngòi một “thảm họa” đối với ngành công nghiệp ô tô của chính nước Mỹ vì hai quốc gia trên xuất khẩu một lượng lớn xe hơi vào nền kinh tế số một thế giới. 40% các sản phẩm mà hãng xe Stellantis NV đang bán tại Mỹ có xuất xứ từ hai quốc gia nói trên trong khi tỷ lệ này tại General Motors và Ford tương ứng ở ngưỡng 30% và 25%.
Còn theo Wolfe Research, kế hoạch đánh thuế sẽ ảnh hưởng tới dòng chảy thương mại lên tới 97 tỷ USD các linh kiện cũng như sản phẩm xe hơi hoàn chỉnh nhập khẩu vào Mỹ mỗi năm từ Canada và Mexico. Điều đó có thể khiến giá một chiếc xe hơi tăng thêm 3.000 USD.
Trước đó, ý tưởng áp thuế 25% đối với Canada và Mexico đã được ông Trump đăng tải trên mạng xã hội Truth Social vào ngày 25/11/2024. Ngoài vấn đề người nhập cư, vị tân tổng thống còn cáo buộc hai quốc gia nói trên thiếu đi các biện pháp kiểm soát hoạt động mua bán trái phép chất cấm qua biên giới, đặc biệt là Fentanyl.
Không chỉ Canada và Mexico, ông Trump còn đe dọa áp thuế đối ít nhất 10% với toàn bộ hàng hóa nhập khẩu vào Mỹ. Tuy nhiên, thời điểm triển khai vẫn chưa được xác định.
Kế hoạch áp thuế đối với hàng hóa Trung Quốc cũng chưa được triển khai sau khi ông Trump vừa có cuộc điện đàm với Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình hồi tuần trước thảo luận nhiều vấn đề quan trọng. Trung Quốc là đối tác thương mại lớn nhất của Mỹ và có thể phải chịu mức thuế lên tới 60%.
