Hồi đầu năm nay, Thống đốc Ngân hàng trung ương Cộng hòa Czech Ales Michl đã đáp chuyến bay tới London để tận mắt chứng kiến những thỏi vàng nằm trong các kho chứa xây dựng kiên cố sâu dưới con phố Threadneedle, nơi Ngân hàng trung ương Anh đặt trụ sở.
Mục đích chuyến thăm của ông Michl là để kiểm tra lượng vàng mà ngân hàng trung ương Czech đang lưu giữ tại đây. Đó là một phần trong cho tham vọng nâng lượng dự trữ vàng của Czech lên 100 tấn trong vòng ba năm tới. Kể từ khi ông trở thành thống đốc, dự trữ vàng của quốc gia này đã tăng gấp 5 lần khi ông tìm cách đa dạng hoá kho dự trữ quốc gia.
“Chúng tôi muốn kéo giảm sự biến động”, Michl trả lời Bloomberg Television vào đầu tháng 11. “Chúng tôi cần một loại hình tài sản ít có liên hệ đối với cổ phiếu. Đó chính là vàng”, ông nói.
Czech không phải quốc gia duy nhất đang “săn lùng” vàng. Các quốc gia Đông Âu khác như Ba Lan và Serbia cũng đang nhắm tới vàng như một khoản đầu tư an toàn nhưng vẫn có thể mang lại lợi nhuận lớn trong tương lai. Động cơ này đã biến Đông Âu trở thành một trong những "khách mua" vàng lớn, giúp đẩy giá kim loại quý này lên cao hơn nữa.
Từ lâu, các ngân hàng trung ương trên phạm vi toàn cầu coi vàng là “tấm khiên” chắn bảo vệ họ trước những cú sốc bên ngoài, ví dụ như chiến tranh thương mại và căng thẳng địa chính trị. Trong thời gian gần đây, các quốc gia Đông Âu đã thành công “chiếm sóng” thị trường.
Ngân hàng trung ương Ba Lan thậm chí còn viết lên một kịch bản phim về lịch sử vàng tại quốc gia này trong khi phía Serbia quyết định đưa toàn bộ vàng dự trữ từ nước ngoài về trong nước nhằm đảm bảo sự an toàn tốt nhất cũng như cắt giảm chi phí ký gửi.
Nỗ lực để cảm thấy an toàn chính là động cơ mạnh mẽ nhất khiến các quốc gia trong khu vực đẩy mạnh tích trữ vàng khi chính họ đã và đang phải đối diện với những cuộc xung đột nghiêm trọng nhất trong lịch sử.
Ba Lan, quốc gia chia sẻ đường biên giới với Ukraine, chính là “khách” mùa vàng lớn nhất toàn cầu trong quý II/2024, theo dữ liệu mới nhất của Hội đồng vàng Thế giới (WGC)
Thống đốc NHTW Ba Lan Adam Glapinski cho biết vàng và tiền chính là những vũ khí giúp bảo vệ nền kinh tế nước này trước những sự kiện khó lường. Ông đã cho gia tăng dự trữ vàng của nước này lên 420 tấn trong tháng 9. Con số này hiện bằng một nửa so với các quốc gia lớn như Ấn Độ và Nhật Bản.
“Chúng tôi hiện thuộc nhóm sở hữu vàng nhiều nhất thế giới”, ông chia sẻ trong một buổi họp báo tuần trước, qua đó khẳng định một lần nữa mục tiêu nâng tỷ lệ vàng trong kho dự trữ quốc gia lên 20%.
Trong khi đó, cộng hòa Czech là ứng cử viên đầy tiềm năng của nhóm. Thống đốc Michl, với tham vọng đa dạng hóa, phải đối mặt với không ít chỉ trích về việc mua thêm vàng trong bối cảnh giá vàng liên tục lập đỉnh. Tuy nhiên, các quan chức chính sách tiền tệ nước này đã ngay lập tức trấn an khi cho rằng quá trình mua vàng sẽ được tiến hành trong một giai đoạn dài nhằm giảm thiểu những biến động về giá.
Trong bối cảnh biến động địa chính trị liên tục xoay chiều, mua vàng chính là giải pháp mà các nhà hoạch định chính sách ủng hộ. Goldman Sachs Group liệt vàng vào danh sách những hàng hóa được giao dịch nhiều nhất trong năm 2025, dự báo giá vàng có thể tiếp tục tăng lên trong nhiệm kỳ thứ hai của ông Trump và có lần đầu tiên chạm mốc 3.000 USD/ounce trong tháng 12 năm sau.
“Tình hình bất ổn địa chính trị là chất xúc tác thúc đẩy nhu cầu vàng trong khi đà suy yếu của đồng USD trong quá trình giảm lãi suất của Fed cũng là một yếu tố hỗ trợ khác”, theo nội dung báo cáo của Goldman Sachs phát hành hồi tháng 10.
Tại Serbia, Tổng thống Aleksandar Vucic cho biết ông sẽ mua vàng “với toàn bộ ngân sách dôi dư” nhằm có được “sự an toàn trong những giai đoạn khó khăn”. Thống đốc Ngân hàng trung ương Serbia Jorgovanka Tabakovic cho biết dự trữ vàng của cơ nước này đã tăng gấp 3 lần lên 48 tấn kể từ năm 2012. Việc mua vàng dựa trên những tư vấn của Tổng thống, người mang những “tư tưởng chiến lược, kiến thức về các mối quan hệ địa chính trị toàn cầu”, bà bổ sung.
“Vàng đang gia tăng giá trị và khẳng định được vai trò của mình trong những giai đoạn bất ổn toàn cầu, đặc biệt khi xung đột địa chính trị leo thang và lạm phát cao”, bà Tabakovic. “Thật không may trong những năm gần đây, cả hai tình huống xấu đó lại xảy ra cùng lúc”, bà cho biết thêm.
