Thị trường dầu mỏ đang bước vào một giai đoạn bất ổn mới sau khi Mỹ tham gia vào cuộc xung đột giữa Iran và Israel. Các nhà đầu tư đang theo dõi chặt chẽ phản ứng của Iran sau đòn tập kích của Mỹ vào một số cơ sở hạt nhân quan trọng của nước này. Bộ trưởng Ngoại giao Iran cảnh báo rằng "tất cả các phương án" đều được tính đến để giữ vững chủ quyền.
Trong phiên giao dịch sáng 23/6 tại châu Á, giá dầu tương lai đều bật tăng. Theo đó, giá dầu WTI của Mỹ tăng hơn 2% lên 75,22 USD/thùng, trong khi giá dầu Brent cũng nhích gần 2% lên 78,53 USD/thùng.
Mặc dù phản ứng của thị trường sau các cuộc tấn công của Mỹ không quá mạnh mẽ so với thời điểm Israel không kích Iran, giới quan sát tin rằng sự tham gia của Mỹ sẽ mở ra một kỷ nguyên biến động mới cho thị trường dầu mỏ, đặc biệt là khi họ đang chờ đợi các biện pháp đáp trả tiềm tàng từ Iran, trong đó đáng chú ý nhất là khả năng phong tỏa eo biển Hormuz. Eo biển này, nối Vịnh Ba Tư với Biển Ả Rập, là một tuyến đường biển huyết mạch đối với hoạt động thương mại dầu mỏ toàn cầu. Khoảng 20 triệu thùng dầu và các sản phẩm dầu mỏ đi qua eo biển mỗi ngày, chiếm gần một phần năm tổng khối lượng dầu mỏ được vận chuyển toàn cầu.
Saul Kavonic, Chuyên gia phân tích năng lượng cấp cao tại MST Marquee, nhận định: "Thị trường đang đối mặt với rủi ro gián đoạn nguồn cung dầu thô nghiêm trọng chưa từng có trong những tuần tới, thậm chí cao hơn nhiều so với cú sốc giá dầu năm 2022 sau khi xung đột Nga-Ukraine nổ ra."
Theo Kavonic, nếu Iran thực sự đóng cửa Eo biển Hormuz, các lực lượng phương Tây có thể sẽ "trực tiếp tham chiến" nhằm mở lại cung đường biển chiến lược này. Khi đó, giá dầu có thể tiến gần đến mốc 100 USD/thùng và kiểm chứng lại các mức giá cao từng được ghi nhận vào năm 2022 nếu tình trạng phong tỏa kéo dài hơn một vài tuần, ông cho biết.
"Ngay khi eo biển này không đóng cửa hoàn toàn nhưng hoạt động vận tải qua đây bị gián đoạn, giá dầu vẫn có thể tăng mạnh," chuyên gia phân tích này đánh giá.
Quan điểm của ông Kavonic cũng được nhiều chuyên gia khác trong ngành ủng hộ.
Bob McNally, Chủ tịch của Rapidan Energy Group, cho biết quân đội Mỹ và đồng minh sẽ nỗ lực mở lại eo biển trong trường hợp bị Iran phong tỏa. Và nếu Iran phản kháng bằng cách sử dụng tất cả các phương tiện khí tài quân sự của mình, cuộc xung đột lần này có thể "kéo dài hơn hai cuộc Chiến tranh Vùng Vịnh gần nhất". Trong trường hợp, Iran quyết định tấn công các cơ sở sản xuất dầu mỏ hoặc dòng chảy năng lượng ở Vùng Vịnh, việc vận chuyển dầu và khí tự nhiên hóa lỏng (LNG) cũng sẽ gặp gián đoạn.
"Việc đóng cửa kéo dài eo biển hoặc ý định phá hủy cơ sở hạ tầng năng lượng quan trọng trong khu vực có thể đẩy giá dầu thô vượt mốc 100 USD", ông dự báo.
Chỉ số đo lường biến động giá dầu thô CBOE hiện đang neo ở mức tương đồng so với tháng 3/2022, thời điểm sau khi Nga triển khai chiến dịch quân sự đặc biệt tại Ukraine.
Tuy nhiên, viễn cảnh giá dầu lên tới ba chữ số vẫn không hoàn toàn chắc chắn. Đây không phải lần đầu Iran đe dọa phong tỏa eo biển Hormuz. Năm 2018, Iran từng đe dọa đóng cửa eo biển này trong bối cảnh căng thẳng gia tăng sau khi Mỹ rút khỏi thỏa thuận hạt nhân và tái áp đặt các biện pháp trừng phạt. Lời đe dọa tương tự cũng được đưa ra vào các năm 2011 và 2012 khi mà các quốc gia phương Tây toan tính áp đặt thêm lệnh trừng phạt đối với hoạt động xuất khẩu dầu của Iran liên quan đến các hoạt động hạt nhân của nước này.